Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Dân ca Quan họ Bắc Ninh là kết quả của sự sáng tạo ngẫu hứng, ứng tác thông qua hát ...
Tín ngưỡng thờ mẫu Tam Phủ của người Việt

Trên nền tảng của tín ngưỡng thờ nữ thần, Tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ, một hình thức thờ cúng người mẹ hóa thân ...
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ

Thờ cúng Hùng Vương là nghi lễ dân gian mang tính quốc gia ở Việt Nam ...
Dân ca Ví – Giặm Nghệ Tĩnh

Dân ca Ví, Giặm chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần của người Nghệ Tĩnh ...

Current

Lễ cúng Trỉa lúa của người Brâu

Loại hình: Tập quán xã hội, nghi lễ

Không gian địa lý: Tại sân nhà rông và chòi trên nương

Thời gian tổ chức: Tháng 3 dương lịch

Chủ nhân di sản: Dân tộc Brâu sinh sống dọc theo lưu vực các dòng sông Sê San và Nậm Khoong. Nhánh người Brâu di cư vào Việt Nam vốn ở vùng Nam Lào và Đông Bắc Campuchia dưới chân núi Hồi, núi Hơ Niêng và trên lưu vực của các con sông Đắk Sú, Bờ Y, hồ A Jong cách ngày nay khoảng 150 năm. Dân tộc Brâu thuộc nhóm ngôn ngữ Môn khơ me, là một trong 10 tộc người có dân số ít nhất của nước ta.

Nhận diện di sản: Là cư dân canh tác nông nghiệp trong đó canh tác nương rẫy là chủ đạo bởi vậy người Brâu luôn quan rằng đói no là do các Yàng định đoạt. Thần lúa, thần rừng hay thần núi đều là những vị thần quan trọng đối với đời sống của họ, và những nghi lễ cúng thần nông nghiệp được tiến hành theo chu kỳ cây trồng. Theo nông lịch của người Brâu từ cuối tháng 3 đầu tháng 4 dương lịch khi có những cơn mưa đầu mùa rơi xuống họ bắt đầu chuẩn bị cho một mùa lúa rẫy mới và nghi lễ cúng thần ruộng được một tộc họ đứng ra tổ chức tiếng Bâu gọi là Jamuchuôi (lễ cúng Trỉa lúa). Công việc đầu tiên của các gia đình trong làng đó là chuẩn bị làm chòi mới, dọn rẫy, phát đốt sạch để sau từ 15 đến 20 ngày sẽ tiến hành lễ trỉa lúa trên nương. Chủ lễ là già làng phân công công việc cho tất cả mọi người trong bon: Từ chuẩn bị lễ vật, phát nương, đốt trỉa, đến đánh công chiêng. Lễ vật dùng để mời gọi cúng tế thần linh tùy thuộc vào khả năng kinh tế của bà con trong bon có thể là trâu, bò, heo, gà, rượu, gạo tất cả đều được già làng phân công cho từng gia đình, từng thành viên trong bon chuẩn bị từ mùa rẫy trước. Ngoài thời gian chuẩn bị cũng như dọn đốt trỉa lúa trên nương, lễ hội thường diễn ra trong hai ngày chính. Ngày thứ nhất là Lễ hiến tế được tiến hành tại sân nhà rông. Già làng bôi máu hiến tế cho chiêng và hạt giống uống rượu và khẩn các Yàng che chở cho dân làng một vụ mùa bội thu, dân làng no ấm. Ngày thứ hai là Lễ trỉa lúa trên nương, những người đại diện của cộng đồng mang tất những hạt giống đã được ngủ lại một đêm trong làng mang lên rẫy để tra hạt. Nằm trong chuỗi nghi lễ của chu kỳ nông nghiệp Jamuchuôi là một lễ hội lớn còn lưu giữ được trong cộng đồng người Brâu ở Kon Tum. Thông qua những nghi thức cúng yàng linh thiêng thể hiện sự tín tưởng rất mộc mạc trước thần linh, thiên nhiên xuất phát từ nhu cầu cuộc sống, của sự sinh tồn. Nó là một hoạt động văn hóa hiếm hoi còn lại của đồng bào Brâu, đây là môi trường tốt để trình diễn những nét đặc sắc về văn hóa tinh thần đặc biệt là nghệ thuật diễn xướng dân gian trong đó vai trò của cồng chiêng là không thể thiếu vắng.